از مهم‌ترین مسائل اعتقادی، بحث توحید و اثبات وجود خداوند متعال است که همواره علمای اسلامی سعی نموده‌اند آن را به بهترین وجه و با مستدل‌ترین براهین اثبات نمایند. در این مقاله می‌کوشیم به بررسی این موضوع بپردازیم.
خداوند، برهان، اثبات!
کلیه براهین خداشناسی را به سه قسم تقسیم کرده‌اند:
اول، در دسته‌ای از براهین، راه رهرو و هدف از یکدیگر تفکیک می‌شوند. در واقع باید دانست که در هر حرکت فکری و سیر عقلانی سه چیز یعنی سالک، مسلک و مقصد (یا رهرو و راه و هدف) مطرح است. برخی از براهین خداشناسی که این سه موضوع از یکدیگر جدا می‌شوند عبارتند از برهان حرکت، برهان نظم و برهان حدوث.
برهان نظم برهانی طبیعی و یا فلسفی است زیرا اگر مراد از حرکت، حرکت جوهری باشد برهان فلسفی است و اگر حرکت در اعراض باشد، برهان طبیعی است. برهان نظم برهانی علمی است و برهان حدوث برهانی کلامی به شمار می‌رود. سالک نیز کسی است که اقامه برهان می‌کند و مسلک و یا راه، خود برهان و مقصد اثبات خداوند متعال است. بنابراین هر سه امر به حسب خارج از یکدیگر تفکیک می‌شوند. به طور کلی تمامی براهینی که در آن‌ها برای اثبات وجود خدا از آیات آفاقی استفاده می‌شوند این چنینند.
اگر پیشرفت در برهان صدیقین را کاستن از مقدمات فلسفی بلکه حذف آن‌ها بینگاریم، باید اعتراف کنیم که علامه طباطبائی (ره) بر اوج قله بلند برهان صدیقین گام نهاده و فاتح این قلّه است
